Ang Kwento Ni Ag-Ag at Ng Alaga Niyang Si Hayop

by Lestre Zapanta

SHARE THIS: 

 

Sa dakong silangan ng Barrio Batic, matatagpuan ang tahanan ng Pamilya Maangilan. Ang daan patungo dito ay masukal at maputik. Ang barong-barong nila na gawa sa pinagtagpi-tagping mga kahoy at yero ay nabulok na dahil sa katandaan. Sila ang pinaka-mahirap na pamilya sa kanilang barrio. Sila rin ang may pinakamasamang ugali. Ang lahat ay iniiwasan sila. Wala sila ni isang maituturing na kaibigan maliban na lamang sa sampung-taong gulang na asong si Hayop.

Bago dumating sa buhay ng mag-anak si Hayop, ang amang si Enggoy ay isang talamak na manginginom. Lasing siya noong ikinasal siya. Lasing siya noong ipinanganak ang kanyang mga anak. Lasing siya mula umaga hanggang gabi. Madaling-araw palang, maririnig mo na ang pagkalampag ng mga kaldero, kawali, at kubyertos sa kusina. Kasabay ng ingay na ito ang bunganga ni Aling Etah, ang asawa ni Mang Enggoy. Para kay Aling Etah, kasing pait ng alak na tinutungga ni Enggoy ang sinapit niya sa piling ng batugan at lasenggerong asawa.

“Pesteng buhay ‘to! Wala pa ring panggatong?! I’tum!!! I’tum!!!”

“Ang aga naman ng bunganga niyo, Nay! Bakit ba?” Nagdadabog na lumapit si I’tum, ang panganay na anak.

“Eh kung hindi ba naman batugan ang iyong dakilang ama, eh di hindi sana kita iniistorbo, senyorito! Maghanap ka ng panggatong doon,” ang banat ni Aling Etah.

Napakamot nalang sa ulo si I’tum. Ganito palagi ang eksena sa kanilang bahay tuwing umaga. Sinilip niya ang kanyang ama na nasa kuwarto. May yakap itong bote at naghihilik na parang tren dahil sa kalasingan. Minsan, naiisip na lang niya na mamundok at mag-isa para magkaroon naman ng kahit konting katahimikan ang kanyang mundo.

“Pesteng buhay ‘to!” sabay hampas sa mga dinadaanang halaman at baging. Nabigla siya nang may narinig na malakas na “grrrrrr…grrrrrr…” mula sa damuhan. Dahan-dahan niyang hinawi ang mga damo ng kanyang dalang itak.

“Tuta lang pala. Akala ko kung ano na!”.

“Grrrrr…grrrrr!”

“Aba, matapang kang hayop ka! Itong sayo!” sabay hampas sa tagiliran ng tuta. Napaiyak sa sakit ang kawawang tuta at nagtangkang tumakbo. Ngunit nasunggaban agad siya sa leeg ng malupit na binata. “Halika dito! Iuuwi kita sa amin. Tiyak matutuwa si Ama sayo.”

Pagkadating nila sa bahay, sinalubong sila ni Aling Etah. Nakapamewang ito at salubong ang mga kilay. “Ano yan?!” pasigaw na tanong niya.

“Tuta,” sagot ni I’tum.

“Alam kong tuta iyan. Bakit nandito yang hayop na yan?”

Ngumisi lamang ang binata at nilapirot ang mukha ng tuta. Napasigaw ito at tinangkang kagatin ang kamay ng nanghuli sa kanya. Pilit itong kumakawala ngunit mahigpit ang pagkahawak ni I’tum sa kanyang leeg.

“Kuya, nasasaktan siya!” ang sigaw ng bunsong anak na si Ag-Ag. Tinitigan nang masama ni Aling Etah at ni I’tum si Ag-Ag. Wala nang nagawa ang bata kundi tumalikod at magmukmok.

“Hoy, Enggoy, buti pa itong anak mo may silbi! Sige, itali mo na yang hayop na yan sa likod-bahay,” utos ni Aling Etah sa kanyang panganay.”

“Tutal hayop ka naman, iyon nalang ang itatawag ko sa’yo.” humahalaklak na sinabi ni I’tum. “Balang-araw magkakaroon ka rin ng silbi! Pero ngayon, patatabain muna kita.”

Itinali ni I’tum si Hayop sa puno ng mangga at iniwan na niya itong mag-isa. Pagkaalis ng kanyang kuya, dahan-dahang lumapit si Ag-Ag kay Hayop.

“Grrrrr…grrrrr!”

“Huwag kang matakot sa akin. Hindi kita sasaktan,” ang sabi ni Ag-Ag. Makikita sa mukha ni Hayop ang pag-aalinlangan. Naglakas-loob ulit lapitan ni Ag-Ag ang matatakuting tuta, ngunit umangil pa rin ito sa kanya. Naisip ng bata na bigyan nalang muna ng panahon si Hayop na kilalanin siya. Natatakot pa kasi ito sa mga tao dahil sa dinanas niya sa malulupit na kamay ng kanyang pamilya.

Hindi basta-bastang sumuko si Ag-Ag. Araw-araw, dinadalhan niya ng pagkain at maiinom si Hayop. Unti-unti, nakukuha na niya ang loob ng tuta. Hindi na niya muna tinatangkang hawakan at himasin si Hayop. “Malalaman mong hindi ako salbahe. Magiging matalik na magkaibigan din tayo balang-araw.” Pumaling sa kanan at sa kaliwa ang ulo ni Hayop na para bang pinipilit intindihin ang sinasabi ni Ag-Ag sa kanya.

Magtitiwala kaya si Hayop kay Ag-Ag? At ano kaya ang kahihinatnan ng buhay niya sa piling ng bago niyang pamilya?

[to be continued] 

.

Read previous post: THE BARK LIST: 10 Tools For Training Your Dog

ABOUT LESTRE ZAPANTA (LZ)

WITH 38,000+ FANS REACHED BY THE PINOY DOG WHISPERER FACEBOOK PAGE, LZ HAS BECOME AN OPINION LEADER IN THE PHILIPPINE DOG-OWNING COMMUNITY. HE REGULARLY CONDUCTS “TRAINING FOR DOG OWNERS” AND HAS BEEN INVITED ALL OVER THE COUNTRY TO DO HIS DOG WORKSHOPS. HIS GOALS ARE TO OFFER A NEW PERSPECTIVE ABOUT DOGS, TO REDEFINE THE MEANING OF RESPONSIBLE DOG OWNERSHIP, AND TO HELP DOGS OWNERS TO SUCCESSFULLY CONTROL AND CORRECT THEIR DOG’S BAD BEHAVIORS. FOR MORE INFORMATION ABOUT LESTRE ZAPANTA, VISIT WWW.FACEBOOK.COM/LESTREZAPANTA.

 

 

 

 

MEDIA PERSONALITY
EVENT SPEAKER
BRAND AMBASSADOR AND ENDORSER
SPOKESPERSON FOR ABUSED AND RESCUED ANIMALS
WWW.FACEBOOK.COM/LESTREZAPANTA 
WWW.TWITTER.COM/LESTREZAPANTA 
WWW.INSTAGRAM.COM/THEPINOYDOGWHISPERER
WWW.LESTREZAPANTA.WORDPRESS.COM
0927-499-WOOF (9663)

The Bark List: 10 Tools For Training Your Dog

SHARE THIS: 

 

Ito ang mga pangunahing bagay na inirerekomenda ko para sa pagte-train ng mga aso. Simulan natin sa…

.

10. Training Crate or Spot

Ito marahil ang pinaka-unang nararanasang problema ng mga dog owners — “Paano tuturuan ang bagong tuta nila kung saan dapat dumumi.” Madali lang gawin ang potty training sa mga aso. Ang kailangan mo lang ay ROUTINE.

Pero bakit kailangan pa ng spot o crate? Kung walang spot o crate ang tuta, diyan na magsisimula ang pagdumi niya kung saan-saan. May poopoo sa basahan, may wiwi sa carpet. May tumpok-tumpok kang makikita sa sala, sa kwarto, sa kusina. AAARGH!!! Sa unang mga linggo nang pagtira niya sa bahay mo, hindi mo dapat hayaan ang tuta mo na gumala-gala nalang sa buong bahay kung kailan niya gusto. Dito na papasok ang routine.

Umpisahan mo sa pagtatalaga ng isang spot o lugar kung saan mananatili at matutulog ang iyong bagong alaga. Ayaw na ayaw ng mga aso na nadudumihan ang kanilang tinutulugan at hangga’t kaya nilang pigilin, pipilitin nilang huwag magdumi sa kanilang pahingahan.

Dapat ang spot na itatalaga mo ay hindi masikip. Dapat komportable ang espasyo para galawan at higaan niya. Pwede kang kumuha ng isang area sa iyong bahay na pwedeng pagtigilan ng tuta mo. Harangan mo ang area na ito para hindi makalabas ang tuta. Pwede mo ring lagyan ng mga dyaryo ang sahig para matuto ang tuta na sa dyaryo lang dapat dumumi. Pero para maiwasan ang pagngatngat ng dyaryo, pwede kang gumamit nalang ng crate dahil may tray o saluhan na ito para sa dumi ng aso. Ngayong may sarili na siyang lugar, gumawa ka na ng schedule.

Kadalasan, dudumi ang mga aso tatlumpung minuto matapos silang kumain o uminom. Dahil hindi pa kayang kontrolin ng tuta mo ang kaniyang pagdumi, malamang mas maiksing oras lang ang iyong dapat hintayin bago siya dumumi. Kaya mabuting dalhin mo na siya agad sa “designated spot” kung saan siya dapat magpoopoo at magwiwi. Hindi matututo ang tuta kung paiba-iba ang oras ng pagpapakain at potty training mo. Dapat consistent ang routine.

9. Muzzle

Kadalasan, natatakot ang mga dog owners na ilabas ang mga aso nila dahil may tendency na mangagat. Sa kagustuhan nilang makaiwas sa disgrasya, nagpasiya nalang silang ikulong ang mga alaga nila. Ngunit dapat maintindihan din natin na habang nakakulong ang isang aso at hindi sinasanay, mas tumitindi ang problema. Araw gabi nakakulong; taon na ang binilang, nakakulong pa rin siya. Di ba’t malulungkot ka rin kung ganon lamang ang iyong buhay?

Kung di ka komportable na ilabas ang aso mong may tendency na mangagat, bumili ka ng muzzle o busal. Sa tulong nito, maiiwasan mo ang bite incidents; makakapag-train pa kayo ng aso mo. Kailangan mo lang siyang tulungang mag-adjust sa mga bagay na kadalasang nag-uudyok sa kanya para kumagat.

8. Backpack

Tuwing lalabas kayo ng aso mo, di maaring hindi ka magdala ng mga esensyal na bagay na gagamitin ninyo sa training tulad ng bowl, water bottle, treats, poop bags, towel, hand sanitizer, at kung anu-ano pa. Bigyan mo ng physical at mental exercise ang aso mo. Turuan mo siyang bitbitin ang mga gamit niya sa pamamagitan ng doggie backpack.

7. Poop bags

Parte ng dog training ang pag-eensayo sa labas ng bahay. Kailangan mong ilabas ang aso mo para maturuang maglakad nang maayos at masanay sa ibang tao, hayop, at bagay. Tuwing ilalabas mo ang iyong aso, huwag kakalimutang magdala ng pampulot.

Palagi ka dapat may bitbit na poop bags o dyaro. Dapat pinupulot mo ang dumi ng iyong aso para hindi kayo maging perwisyo sa inyong komunidad. Iyan ang gawain ng isang responsible dog owner.

6. Ball

Sa aking pananaw, lahat ng aso ay may tinatawag na “drive”. Maliit man o malaki, ang mga aso ay palaging interesado sa mga gumagalaw na bagay. Insekto, daga, pusa, sasakyan, tao, kahit anong mapadaan, may “trigger” na mag-uudyok sa kanila na habulin ito. Upang maiwasang makasakit o mapahamak sila dahil sa kanilang “prey drive”, gagamit tayo ng bola para doon nila ituon ang kagustuhan nilang manghabol. Ang pag-fetch ay isang magandang training game para maturuan ng “impulse control” ang mga aso.

Tulad sa paggamit ng treats, maaari mo ring maturuan ang aso mo ng iba’t ibang tricks sa pamamagitan ng bola.

5. Tug Toys

Sabi ng iba, huwag daw turuan mag-tug-of-war ang mga aso kasi natututo silang maging dominante kaysa sa tao. Kung sa lakas ng katawan lang ang usapan, malamang kaya nila tayong talunin sa tug-of-war. Pero para sa akin, ang larong ito ay hindi palakasan ng pisikal na abilidad kundi isang mental na kasanayan. Paano mo matuturuan ang isang aso na bitawan ang laruan? Hindi mo kailangang makipagtagisan sa kanya ng lakas. Ang kailangan mo lang gawin ay turuan siya ng “Drop it”.

Ginagamit ang tug toys kung gusto mong bigyan ng paraan ang aso mo para ilabas ang kanyang “urge to bite” imbes na ang mga kamay at paa mo ang kanyang laruin.

4. Treats 

Kung ang aso mo ay food-motivated, makakatulong sa iyo ang paggamit ng treats sa training. Gamitin lamang ang food rewards tuwing training time. Kung aabutan mo lang nang aabutan ang aso mo sa isang kapritso, mawawala ang halaga ng reward mo dahil kahit anong oras nakakakuha si doggie ng reward mula sa iyo. Kalaunan, mapapansin mo nalang na nawalan na siya ng interes sa training dahil alam niyang may reward pa rin naman siyang makukuha galing sa iyo. Importante kasi ang timing sa pagbigay ng rewards.

Mainam din na sanayin ang aso mo na tumingin muna sayo at mag-FOCUS bago mo ibigay ang treat. Sa paraang ito, maiiwasan mong maging “fixated” siya sa pagkain, na maaaring humantong sa “resource guarding” at “aggressive tendency” tuwing may lalapit sa kanyang pagkain. 

3. Leash

Dapat sanayin ang mga aso na maglakad sa iyong tabi upang maiwasan ang disgrasya. Maraming aso ang pilit na pumipiglas at kumakawala sa tali dahil hindi sila sanay. Maari silang mabangga ng mga sasakyan kapag nagkataon. Makokontrol mo lang ang aso mo kung tuturuan mo siyang maglakad nang naka-leash; mas maagang edad, mas mabuti. Mahihirapan kayo na i-train sila kung kaya na nila kayong hatakin at madala kung saang direksyon nila gusto. Kaya habang tuta pa lamang, turuan niyo na sila na huwag manghila.

2. “Dog Owner In Training” t-shirt

Sinama mo ang aso mo sa isang pet-friendly mall nang bigla nalang siyang nagkulit, nag-ingay, at nang-away ng mga nakakasalubong niyo! Naku po! Lahat ng tao ay napatigil. Feeling mo may spotlight na nakatutok sa inyo ng aso mo! Ngunit nang makita nila na suot mo ang t-shirt na ito, sabi nila “Ah, kaya naman pala!”

Itong “Dog Owner In Training” t-shirt ay libre para sa mga gustong sumali sa aking Group Training Session sa January 11 at 18, 2015. I-text lamang ang inyong email address sa aking WOOFline para makakuha ng karagdagang detalye.

1. At ang pinaka-importanteng training tool ay………..…IKAW!

Handa na halos ang lahat nang kakailanganin ninyo ng aso mo. Pero may kulang pa — IKAW! Kung wala ka, sino ang tutulong sa aso mo? Si dog trainer ba? Hindi! Ang trabaho lang ng dog trainer ay patnubayan ka sa mga dapat mong gawin, pero nakasalalay pa rin sa iyo ang pagsasanay sa aso mo dahil IKAW ang kasama ng aso mo araw-araw, gabi-gabi. IKAW ang nakakakita sa ugali ng aso mo sa loob at labas ng bahay. IKAW ang nakakakilala nang lubos sa aso mo. YOU are the best trainer para sa aso mo. Kailangan mo lang ng mahabang pasensya at determinasyon na mag-practice palagi para makita mo ang pagbabago na nais mong matutunan ng aso mo. Nasa iyo ang solusyon.

.

ABOUT LESTRE ZAPANTA (LZ)

WITH 38,000+ FANS REACHED BY THE PINOY DOG WHISPERER FACEBOOK PAGE, LZ HAS BECOME AN OPINION LEADER IN THE PHILIPPINE DOG-OWNING COMMUNITY. HE REGULARLY CONDUCTS “TRAINING FOR DOG OWNERS” AND HAS BEEN INVITED ALL OVER THE COUNTRY TO DO HIS DOG WORKSHOPS. HIS GOALS ARE TO OFFER A NEW PERSPECTIVE ABOUT DOGS, TO REDEFINE THE MEANING OF RESPONSIBLE DOG OWNERSHIP, AND TO HELP DOGS OWNERS TO SUCCESSFULLY CONTROL AND CORRECT THEIR DOG’S BAD BEHAVIORS. FOR MORE INFORMATION ABOUT LESTRE ZAPANTA, VISIT WWW.FACEBOOK.COM/LESTREZAPANTA.

 

 

 

 

MEDIA PERSONALITY
EVENT SPEAKER
BRAND AMBASSADOR AND ENDORSER
SPOKESPERSON FOR ABUSED AND RESCUED ANIMALS
WWW.FACEBOOK.COM/LESTREZAPANTA 
WWW.TWITTER.COM/LESTREZAPANTA 
WWW.INSTAGRAM.COM/THEPINOYDOGWHISPERER
WWW.LESTREZAPANTA.WORDPRESS.COM
0927-499-WOOF (9663)

TRAUMATIZED: Victims of Dog Bites

A dog bite can be traumatizing because it is difficult to make sense of what is often a random and unprovoked act of violence. You want to stop it, but you don’t know how. By the time it’s over, the damage has already been done.

Not only do dog bites cause physical injury, they also cause psychological wounds such as traumatic memories. These traumatic memories are formed after an experience that causes high levels of emotional arousal and the activation of stress hormones. They overwhelm our coping mechanisms, thus making us incapable of adjusting like we would normally do before the traumatic experience occurred.

According to DogsBite.org:

Nearly all dog bite victims suffer psychological injury, including Post-traumatic Stress Disorder. Even with treatment, fear of another attack may never fade. Each time a victim walks down a sidewalk, strolls through a park or visits a dog owner’s home, the trauma returns. Man’s best friend — to the irony and horror of a dog bite victim — is fully integrated into our society. Stories abound, particularly about senior citizens, who are terrified to leave their home after a serious dog attack.

In an article published by Mercury News, Angela Silva talks about her life after a horrific dog attack. In September of 2007, a neighbor’s pit bull suddenly charged into Angela’s garage in Fremont, California as she was cleaning out her car. The dog lunged at her 7-month-old child. In an act of quick thinking, Silva placed her son into a nearby garbage can to protect him and used her left arm as a shield. The pit bull shredded through Silva’s arm before help arrived.

Nearly four months after the attack, Silva told the Mercury News that she has yet to take a walk outside and that she gets “fresh air” by sitting on her porch behind a new wooden fence that her boyfriend built. To further distance herself from the dog’s owner, who lived next door, Silva moved several neighborhoods away. But even in her new home, Silva said she still has a stack of medical bills she is unsure how to pay and continues to have dreams filled with mad, vicious dogs.

A 2004 study found that over half of the victims studied had symptoms of post-traumatic stress disorder 2 to 9 months after sustaining a dog bite injury. (Peters, V. et. al. Post-traumatic stress disorder after dog bites in children. J. Pediatrics, 2004, 144, 121-122).

Peter Levine, an expert in the field of healing trauma, names the following symptoms as common ones in the wake of an animal attack:

excessive fear

feeling that the world is a dangerous place

anxiety

sensitivity to sounds or light

difficulty sleeping

difficulty in defending oneself

stuck in a pattern of compulsive attack or rage

stuck in a pattern of running away (difficulty with commitment)

helplessness

frequent re-enactments

Interestingly, we will see dogs that were traumatized acting out the same symptoms. An example would be the Pomeranian in the letter above who after getting bitten by a Siberian Husky, now bites his owners.

I’m not sure if the Pomeranian sustained any injuries. But my advice is, when you are in that kind of situation, the first thing you need to do is check for injuries. If there are injuries, bring your dog to a vet. Otherwise, just shake it off like what dogs do after an intense moment or conflict — they shake it off. This “shake-off” brings the dog back into a calm, normal state of mind. It’s the human equivalent of “dusting off one’s shoulder”, a gesture that signifies you’re moving on and dismissing whatever or whoever’s bothering you like it was nada. Don’t “poor baby” the dog. He doesn’t understand you. All he knows is that he got hurt and his instincts are telling him to fight or flight to survive. Instead, show your dog that you are calm and collected.

Just like humans who have experienced traumatic events, the Pomeranian obviously no longer trusts the environment and fears that the event might occur again. So it is important to avoid exposing the dog to reminders of his traumatic memories. It doesn’t mean you have to stop bringing your dog outside. NO! Continue to walk with your dog. He needs the exposure and socialization more than ever! You just need to learn to choose your battles wisely. You cannot expect the dog to immediately be back to his normal self. So don’t go near unfamiliar dogs that are excited and rambunctious. Just stay at a comfortable distance so your dog will feel safe and secure. Eventually, you decrease the distance and let your dog observe that nothing bad is happening.

Whether the traumatic event happened years ago or just yesterday, you can help your dog to heal and move on. When socializing, pick the ones that are more relaxed. Especially in this case, you need to choose the right friends for your traumatized dog in order not to overwhelm him and deepen his fear. Knowledge of canine body language will definitely help you in gauging your dog’s developments as well as in selecting a “support group” composed of dogs that can help him recover from trauma.

MORE ON DOG BITES:

Settling Disputes in Dog Bite Accidents

www.lestrezapanta.wordpress.com/2013/09/17/settling-disputes-in-dog-bite-accidents

.

ABOUT LESTRE ZAPANTA (LZ)

WITH 38,000+ FANS REACHED BY THE PINOY DOG WHISPERER FACEBOOK PAGE, LZ HAS BECOME AN OPINION LEADER IN THE PHILIPPINE DOG-OWNING COMMUNITY. HE REGULARLY CONDUCTS “TRAINING FOR DOG OWNERS” AND HAS BEEN INVITED ALL OVER THE COUNTRY TO DO HIS DOG WORKSHOPS. HIS GOALS ARE TO OFFER A NEW PERSPECTIVE ABOUT DOGS, TO REDEFINE THE MEANING OF RESPONSIBLE DOG OWNERSHIP, AND TO HELP DOGS OWNERS TO SUCCESSFULLY CONTROL AND CORRECT THEIR DOG’S BAD BEHAVIORS. FOR MORE INFORMATION ABOUT LESTRE ZAPANTA, VISIT WWW.FACEBOOK.COM/LESTREZAPANTA.

 

 

 

 

Media Personality
Event Speaker
Brand Ambassador and Endorser
Spokesperson for Abused and Rescued Animals
www.facebook.com/lestrezapanta 
www.twitter.com/lestrezapanta 
www.instagram.com/thepinoydogwhisperer
www.lestrezapanta.wordpress.com
0927-499-WOOF (9663)